{"id":6947,"date":"2023-02-18T22:54:20","date_gmt":"2023-02-18T22:54:20","guid":{"rendered":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/?p=6947"},"modified":"2023-03-07T10:58:02","modified_gmt":"2023-03-07T10:58:02","slug":"marek-zazula","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/marek-zazula\/","title":{"rendered":"Marek Zazula<\/strong>"},"content":{"rendered":"\n

Marek Zazula<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Moje wspomnienia zaczn\u0119 od tego, gdy w 1986 roku ca\u0142e nasze towarzystwo skupione wok\u00f3\u0142 Marka Kuchci\u0144skiego pojecha\u0142o na ods\u0142oni\u0119cie pomnika kardyna\u0142a Stefana Wyszy\u0144skiego w Koma\u0144czy. We wrze\u015bniu 1986 roku zosta\u0142 ods\u0142oni\u0119ty przez kardyna\u0142a Glempa. Chcieli\u015bmy, by pomnik upami\u0119tni\u0142 internowanie kardyna\u0142a w tym miejscu. Zosta\u0142 wyrze\u017abiony dzi\u0119ki Krzy\u015bkowi i Ba\u015bce Kaniewskim, kt\u00f3rzy dokumentowali ko\u015bcio\u0142y powsta\u0142e w diecezji przemyskiej i mieli \u201euk\u0142ady\u201d u rze\u017abiarza.<\/p>\n\n\n\n

Na ods\u0142oni\u0119cie jechali\u015bmy ca\u0142\u0105 ferajn\u0105 toyot\u0105 Marka. Nie wszyscy mieli auta, a \u017ce ka\u017cdy chcia\u0142 si\u0119 zabra\u0107, to ja na przyk\u0142ad w baga\u017cniku. Je\u017adzili\u015bmy za biskupem Tokarczukiem, bo wtedy milicja nas nie kontrolowa\u0142a.<\/p>\n\n\n\n

Pami\u0119tam, jak Krzysztof Sawicki m\u00f3wi\u0142 mi, \u017ce przed biskupem Tokarczukiem ka\u017cdy czu\u0142 respekt. Esbecja czapki z g\u0142\u00f3w zdejmowa\u0142a i si\u0119 k\u0142ania\u0142a\u2026<\/strong><\/p>\n\n\n\n

To by\u0142 jeden z najm\u0105drzejszych duchownych, liczono si\u0119 z nim w ca\u0142ym kraju. O audiencj\u0119 u niego zabiegali tacy opozycjoni\u015bci jak Kornel Morawiecki czy Jacek Kuro\u0144.<\/p>\n\n\n\n

Czuli\u015bcie wsparcie ze strony Ko\u015bcio\u0142a? Jak ono wygl\u0105da\u0142o?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Powiem na przyk\u0142adzie konkretnych sytuacji: wystaw Cz\u0142owiek \u2013 B\u00f3g  \u2013 \u015awiat, kt\u00f3re organizowali\u015bmy w podziemiach franciszka\u0144skich. Biskup Tokarczuk uwa\u017ca\u0142, \u017ce trzeba takie rzeczy robi\u0107, organizowa\u0107 wystawy, spotkania artystyczne, projekcje film\u00f3w, i samo powo\u0142anie si\u0119 na niego lub jego telefon, np. na Miodow\u0105 wystarcza\u0142y, by wsparcie otrzyma\u0107. Dzi\u0119ki kurii przyje\u017cd\u017ca\u0142y do nas wystawy z ko\u015bcio\u0142a \u015bw. Krzy\u017ca z Warszawy wystawy, przyje\u017cd\u017ca\u0142o r\u00f3wnie\u017c do sporo artyst\u00f3w, recenzent\u00f3w, wyk\u0142adowc\u00f3w. Nie mo\u017cna zapomnie\u0107 tak\u017ce o wsparciu finansowym, przecie\u017c trzeba by\u0142o przewie\u017a\u0107 eksponaty ze stolicy do Przemy\u015bla i z powrotem, a my nie mieli\u015bmy na to pieni\u0119dzy. Mieli\u015bmy tak\u017ce dobre relacje z salezjanami, gdzie ja prowadzi\u0142em ch\u00f3r. Gdy Lech Wa\u0142\u0119sa po naradzie przydzieli\u0142 nam Onyszkiewicza, to g\u0142\u00f3wne wyst\u0105pienia, prelekcje Janusza, odbywa\u0142y si\u0119 w ko\u015bciele salezjan\u00f3w.  Na dni Kultury Chrze\u015bcija\u0144skiej przyjecha\u0142a kanadyjska TV BBC. Na wystawy organizowane w przemyskich ko\u015bcio\u0142ach przychodzi\u0142o mn\u00f3stwo ludzi. To mia\u0142o ogromne wolno\u015bciowe znaczenie. Przyje\u017cd\u017cali ludzie z Polski i zagranicy, kt\u00f3rzy musieli gdzie\u015b spa\u0107. Niekt\u00f3rzy spali w ko\u015bcio\u0142ach, inni w prywatnych domach. Gdy na DKCh zaprosili\u015bmy o\u015bmioosobowy sk\u0142ad zespo\u0142u z Bornus Consort Warszawy, trzeba by\u0142o ich gdzie\u015b przenocowa\u0107. Z\u0142o\u017cy\u0142o si\u0119 tak, \u017ce w benedyktynkach, gdzie odbywa\u0142 si\u0119 koncert, by\u0142y rekolekcje i siostry nie udost\u0119pni\u0142y ko\u015bcio\u0142a. Prosz\u0119 sobie wyobrazi\u0107, \u017ce ci wszyscy ludzie spali u mnie w domu: osiem ch\u0142op\u00f3w na materacach, ja i moja mama – w dw\u00f3ch pokojach. Takie to by\u0142y czasy, pe\u0142na spontaniczno\u015b\u0107.<\/p>\n\n\n\n

Ko\u015bci\u00f3\u0142 dawa\u0142 nam oczywi\u015bcie wsparcie duchowe. Homilie biskupa by\u0142y bardzo mocne, szczeg\u00f3lnie te w Cz\u0119stochowie czy Warszawie. Proboszczowie byli zaanga\u017cowani w dzia\u0142alno\u015b\u0107 artystyczn\u0105, w pomoc ludziom, np. rolnikom, o czym mo\u017ce opowiedzie\u0107 Marek Kuchci\u0144ski i Jan Karu\u015b, kt\u00f3rzy mocno si\u0119 wtedy w te inicjatywy anga\u017cowali. By\u0142o to niezwykle buduj\u0105ce.<\/p>\n\n\n\n

Wiele os\u00f3b podkre\u015bla\u0142o, \u017ce mimo opieki Ko\u015bcio\u0142a w\u0142a\u015bnie, mimo \u015brodowiska konserwatywnego to nie by\u0142o cenzury.<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Oczywi\u015bcie. Nie puszczali\u015bmy ordynarnych akt\u00f3w, nie byli\u015bmy oszo\u0142omami, dzia\u0142ali\u015bmy na poziomie, ufano nam, bez przeszk\u00f3d, mieli\u015bmy pe\u0142n\u0105 swobod\u0119.<\/p>\n\n\n\n

Byli\u015bmy w nielicznym gronie szcz\u0119\u015bciarzy, kt\u00f3rym dane by\u0142o wys\u0142ucha\u0107 wyk\u0142ad\u00f3w takich znamienitych go\u015bci jak prof. Zdzis\u0142aw Najder, zafascynowany marynist\u0105 Conradem-Korzeniowskim. W Przemy\u015blu istnia\u0142o sanatorium na Krachelu, dok\u0105d zawie\u017ali\u015bmy go z Markiem. Prawie ruina, on w\u00f3wczas opowiada\u0142, \u017ce rodzice Conrada Korzeniowskiego leczyli si\u0119 w mie\u015bcie na gru\u017alic\u0119, i on jako dziecko by\u0142 tam razem z rodzicami.<\/p>\n\n\n\n

Nied\u0142ugo potem, na pocz\u0105tku lat 90. Odwiedzi\u0142 Przemy\u015bl doradca prezydent\u00f3w Stan\u00f3w Zjednoczonych prof. Zbigniew Brzezi\u0144ski, kt\u00f3ry w Centrum Kulturalnym szkicowa\u0142 nam regu\u0142y komunistycznego systemu i mo\u017cliwo\u015bci jego pokonania. Brzezi\u0144ski mia\u0142 wyk\u0142ad dotycz\u0105cy strony politycznej, czyli wyj\u015bcia z uk\u0142adu, jaki wtedy si\u0119 wali\u0142.<\/p>\n\n\n\n

My\u015bl\u0119, \u017ce ambasador Mark Brzezi\u0144ski by\u0142by wzruszony, gdyby dzi\u015b us\u0142ysza\u0142 nagranie swego ojca.<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Cz\u0142owiek nie mo\u017ce sobie tego wybaczy\u0107. A je\u015bli chodzi o Brzezi\u0144skich, to wci\u0105\u017c stoi cha\u0142upa tam, gdzie oni mieszkali. Gdy by\u0142 u nas Zbigniew, podszed\u0142 tam, wspomina\u0142\u2026<\/p>\n\n\n\n

Nawet dzi\u015b by\u0142oby to wielkie wydarzenie, a co dopiero wtedy…<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Owszem, by\u0142o to nieprawdopodobne, \u017ceby akurat do Przemy\u015bla przyjecha\u0142 doradca prezydenta USA. To by\u0142o bardzo buduj\u0105ce, dawa\u0142o ludziom nadziej\u0119, nie tylko przemy\u015bla\u0144com. Pami\u0119tam, \u017ce kilka dni p\u00f3\u017aniej by\u0142o te\u017c spotkanie z Kuroniem, kt\u00f3ry nas bajerowa\u0142.<\/p>\n\n\n\n

I na czym polega\u0142 ten bajer Kuronia?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

W klubie Metalowiec wci\u0105\u017c m\u00f3wi\u0142 o pojednaniu z w\u0142adzami. Ja si\u0119 z tym nie godzi\u0142em nigdy. Uwa\u017ca\u0142em, \u017ce jak co\u015b albo jest bia\u0142e albo czarne, nie ma mo\u017cliwo\u015bci jakiejkolwiek rozmowy. Wyznawa\u0142em to, o czym m\u00f3wi\u0142 biskup Tokarczuk podczas jednej ze swoich pi\u0119knych homilii dla milicjant\u00f3w: Je\u017celi uderzycie si\u0119 w piersi i powiecie, \u017ce pope\u0142niali\u015bcie b\u0142\u0119dy, wybaczcie nam \u2013 to jeste\u015bmy w stanie to zrozumie\u0107. A je\u017celi takiego gestu nie ma, to nie ma mo\u017cliwo\u015bci rozm\u00f3w z szubrawcem. To tak, jakby teraz rozmawia\u0107 z Putinem, kt\u00f3ry gdzie\u015b ma sankcje i dalej morduje.<\/p>\n\n\n\n

Przyje\u017cd\u017ca\u0142 tak\u017ce profesor Pieka\u0142kiewicz, \u015bwiatowej klasy politolog, ze swoj\u0105 \u017con\u0105, nazywan\u0105 przez nas cioci\u0105 Mojr\u0105.<\/p>\n\n\n\n

Czemu \u201ecioci\u0105\u201d?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Jego \u017cona by\u0142a bardzo komunikatywna, taka swoja, szybko si\u0119 z nami zaprzyja\u017ani\u0142a. Bardzo smakowa\u0142y im warzywa z Marka ogrodu. Swoje pomidory sprzedawa\u0142 w Warszawie, a pieni\u0105dze przeznacza\u0142 na wystawy i pomoc ludziom. Strychowe towarzystwo czasem bywa\u0142o g\u0142odne, trzeba by\u0142o im da\u0107 co\u015b poza warzywami. Piek\u0142em wtedy np. kaczk\u0119. Pieka\u0142kiewicze uwielbiali pi\u0107 zsiad\u0142e mleko i Marek im przywi\u00f3z\u0142 specjalne bakterie, \u017ceby mogli sobie robi\u0107 je w Stanach, gdzie wszystko by\u0142o tak wyja\u0142owione, \u017ce tam si\u0119 to nie udawa\u0142o.<\/p>\n\n\n\n

Sporo tych \u201ezagraniczniak\u00f3w\u201d.<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Marek Kuchci\u0144ski chcia\u0142 i\u015b\u0107 za ciosem i zaproponowa\u0142 w\u00f3wczas koncepcj\u0119 uczelni w Przemy\u015blu, w oparciu o wyk\u0142adowc\u00f3w z r\u00f3\u017cnych uczelni w \u015bwiecie, jak Pieka\u0142kiewicz, Zdzis\u0142aw Najder, z pos\u0142ami od Margaret Tchatcher, z kt\u00f3rymi mieli\u015bmy kontakty i dzi\u0119ki kt\u00f3rym mogli\u015bmy utworzy\u0107 tak\u0105 uczelni\u0119. De facto idea upad\u0142a, jak Jasiek Musia\u0142 zosta\u0142 wojewod\u0105, bo on postawi\u0142 na miejscowych, z Rzeszowa, Krakowa. Tamte pomys\u0142y popiera\u0142a wi\u0119kszo\u015b\u0107 z nas, one zak\u0142ada\u0142y wy\u017cszy poziom, ale Jasio by\u0142 uparty.<\/p>\n\n\n\n

M<\/strong>ieli\u015bmy wielkie szcz\u0119\u015bcie obserwowa\u0107 inny, wolny \u015bwiat. Na strychu bywali zachodni arty\u015bci, m.in. Helen Ganly, Edward Robinson, spotkania z kt\u00f3rym owocowa\u0142y np. drog\u0105 krzy\u017cow\u0105 w Tarnawcach, a Helen uczestniczy\u0142a w wyk\u0142adach w czasie Dni Kultury Chrze\u015bcija\u0144skiej. Dla naszych artyst\u00f3w by\u0142y to bardzo interesuj\u0105ce i inspiruj\u0105ce rzeczy.<\/p>\n\n\n\n

Dni Kultury Chrze\u015bcija\u0144skiej odbywa\u0142y si\u0119 w stanie wojennym. Pracowa\u0142em w Filharmonii Rzeszowskiej, sk\u0105d mia\u0142em papier, \u017ce mog\u0119 wraca\u0107 po godzinie 22 do Przemy\u015bl, \u017ceby mnie milicja i zasrane komunistyczne s\u0142u\u017cby nie z\u0142apa\u0142y\u2026 Mia\u0142em doj\u015bcie do konsulatu, do Ma\u0142gorzaty Lamont. Z Krakowa do Przemy\u015bla przewozi\u0142em w futerale wiolonczeli na kasetach filmy, kt\u00f3re by\u0142y wy\u015bwietlane podczas DKCh. Dostarcza\u0142em je do ko\u015bcio\u0142a, ale nawet tam trzeba by\u0142o by\u0107 ostro\u017cnym. Na kilkana\u015bcie os\u00f3b w seminarium duchownych wi\u0119kszo\u015b\u0107 by\u0142a przecie\u017c podstawiona.<\/p>\n\n\n\n

Kt\u00f3rego\u015b razu wracam poci\u0105giem Lipsk \u2013 Przemy\u015bl, kt\u00f3ry nigdy nie wyje\u017cd\u017ca\u0142 punktualnie. O 20 mia\u0142 by\u0107 w Krakowie, a w Przemy\u015blu 23, oczywi\u015bcie przyjecha\u0142 bardzo p\u00f3\u017ano. Gdy szed\u0142em ze stacji, na \u0142awce ko\u0142o pomnika Mickiewicza stoi ze czterech, pi\u0119ciu zomowc\u00f3w, karabiny maj\u0105 oparte o \u0142awk\u0119\u2026 My\u015bl\u0119 sobie, \u017ce to koniec \u015bwiata, jak mnie z\u0142api\u0105, ka\u017c\u0105 otworzy\u0107 futera\u0142, to zobacz\u0105 kasety\u2026<\/p>\n\n\n\n

Ale skoro widzieli mnie, jak schodz\u0119 z g\u00f3ry, to nie mam wyj\u015bcia \u2013 id\u0119. Przechodz\u0119 obok nich, a jeden podpijaczony m\u00f3wi: Te, grajek, chod\u017a no tu\u2026<\/p>\n\n\n\n

I co chcieli? \u017beby Pan im zagra\u0142?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Nie. Nalali mi do szklanki w\u00f3dk\u0119, kazali mi wypi\u0107. Gdy to zrobi\u0142em, stwierdzili, \u017ce mog\u0119 i\u015b\u0107 do domu. Mia\u0142em ogromnego stracha, ale na szcz\u0119\u015bcie sko\u0144czy\u0142o si\u0119 to zabawnie. Prze\u0142o\u017ceni kazali im w nocy patrolowa\u0107 miasto, a oni po prostu chlali.<\/p>\n\n\n\n

Po jednej z wystaw  Cz\u0142owiek \u2013 B\u00f3g \u2013 \u015awiat \u2013 zostali\u015bmy sami z Markiem. M\u00f3wi\u0119 do niego: Ju\u017c nie jed\u017a do domu, id\u017a do rodzic\u00f3w, masz sto metr\u00f3w. Nie chcia\u0142, a nad ranem dowiaduj\u0119 si\u0119 od jego ojca, \u017ce Marka zgarn\u0119li. Ruszy\u0142a wi\u0119c od razu akcja: ja do ksi\u0119dza Krzywi\u0144skiego, kt\u00f3ry by\u0142 ekonomem kurialnym, on zawiadomi\u0142 biskupa i ju\u017c na pierwszych mszach w ko\u015bciele og\u0142oszono, \u017ce Marek zosta\u0142 aresztowany. Na drugi dzie\u0144 mieli\u015bmy otworzy\u0107 DKC, by\u0142y prelekcje, np. prezesa Zwi\u0105zku Literat\u00f3w Polskich Jana J\u00f3zefa Szczepa\u0144skiego, mia\u0142 przyjecha\u0107 Jacek Fedorowicz, trzeba by\u0142o z nim ustali\u0107 finanse, a ja nie mia\u0142em o tym zielonego poj\u0119cia. Okaza\u0142o si\u0119, \u017ce nie\u017cyj\u0105cy ju\u017c dzi\u015b Andrzej Kucharski mia\u0142 gdzie\u015b w komitecie Solidarno\u015bci, w dziupli, schowane pieni\u0105dze i jako\u015b si\u0119 wszystko odby\u0142o. Dowiaduj\u0119 si\u0119 takich rzeczy: \u017ce Jacek Fedorowicz sp\u0142yn\u0105\u0142 kajakiem przez San, Szczepa\u0144ski natomiast dziwnymi kana\u0142ami si\u0119 dosta\u0142, bo przyjazd na te dni by\u0142 uniemo\u017cliwiony przez SB, kt\u00f3ra kontrolowa\u0142a przy \u017burawicy, przy wej\u015bciu na Krasiczyn.<\/p>\n\n\n\n

Nie odczuwa\u0142o si\u0119 wtedy powagi sytuacji, to nie by\u0142a beztroska, ale nie by\u0142o te\u017c tego patetyzmu. Towarzystwo plastyk\u00f3w, rze\u017abiarzy, artyst\u00f3w, by\u0142o ich w Przemy\u015blu mn\u00f3stwo, nie obawia\u0142o si\u0119. Byli\u015bmy na strychu u Marka prawie codziennie, codziennie si\u0119 co\u015b kombinowa\u0142o.<\/p>\n\n\n\n

Czyli towarzystwo ludzi wolnych duchem\u2026<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Z Markiem si\u0119 poznali\u015bmy w 1981 roku, w szkole muzycznej, gdzie chodzi\u0142 z siostr\u0105. By\u0142 wtedy kult Hendrixa, Janis Joplin, Jezus Superstar, ci wszyscy ludzie chcieli i\u015b\u0107 do szko\u0142y muzycznej. Od nas chodzili tam te\u017c Andrzej Mazur, Wojtek Tarczynski, Krystyna Pro\u0144ko.<\/p>\n\n\n\n

Nachodzili mnie, \u017cebym by\u0142 kapusiem w filharmonii, powtarza\u0142 im, jakie s\u0105 nastroje, czasem mnie maglowali, ale nic si\u0119 nie dowiedzieli. Kiedy\u015b J\u00f3zek Kurylak zwyzywa\u0142 policjant\u00f3w. By\u0142 solidnym przyjacielem, doskonale si\u0119 rozumieli\u015bmy, sw\u00f3j cz\u0142owiek.<\/p>\n\n\n\n

Wszystko by\u0142o cenzurowane, ale tak jak m\u00f3wi\u0142em, gdy odbywa\u0142o si\u0119 pod patronatem Ko\u015bcio\u0142a, kapusie si\u0119 obawiali. By\u0142y oczywi\u015bcie przypadki \u201eodwa\u017cnych\u201d. Kiedy\u015b nagrywaj\u0105cemu spotkanie esbekowi zepsu\u0142 si\u0119 dyktafon i zacz\u0105\u0142 wy\u0107. No i nici z konspiracji\u2026 By\u0142o to zabawne, cho\u0107 mog\u0142o si\u0119 to dla niego sko\u0144czy\u0107 tragicznie, ludzie mogli mu w\u00f3wczas zrobi\u0107 krzywd\u0119.<\/p>\n\n\n\n

I ostatnie pytanie \u2013 o pana stosunek do przyrody. Zauwa\u017cy\u0142am, \u017ce wi\u0119kszo\u015b\u0107 os\u00f3b, z kt\u00f3rymi rozmawiam, walcz\u0105cych o wolno\u015b\u0107, jest bardzo blisko natury.<\/p>\n\n\n\n

Wszyscy, z ma\u0142ymi wyj\u0105tkami, chodzili\u015bmy po g\u00f3rach. Od szko\u0142y podstawowej by\u0142em zwi\u0105zany z Bieszczadami, po rosyjsk\u0105 granic\u0119. To r\u00f3wnie\u017c mog\u0142o budowa\u0107 stosunek do w\u0142adzy, a mianowicie: z Przemy\u015bla jecha\u0142 poci\u0105g Warszawa do Zag\u00f3rza, kt\u00f3ry jecha\u0142 kilkana\u015bcie kilometr\u00f3w przez teren Zwi\u0105zku Radzieckiego. Szyby by\u0142y zamalowane na bia\u0142o, w Kro\u015bcienku wsiadali \u017co\u0142nierze sowieccy, a przez ca\u0142y sk\u0142ad \u0142azi\u0142 so\u0142dat z psem i nas kontrolowa\u0142. Rzucali\u015bmy w\u00f3wczas przez okno cukierki dla dzieci. Jechali\u015bmy tym poci\u0105giem, nie samochodami, w\u0142a\u015bnie po to \u2013 by zrobi\u0107 tym Ruskim na z\u0142o\u015b\u0107.<\/p>\n\n\n\n

Na Rozsypa\u0144cu przekraczali\u015bmy s\u0142up graniczny, troch\u0119 prowokowali\u015bmy\u2026<\/p>\n\n\n\n

Kiedy\u015b z Markiem Kuchci\u0144skim, jego c\u00f3rk\u0105 i Jurkiem Pi\u00f3reckim pojechali\u015bmy do Wetliny, poszli\u015bmy do Lutka do schroniska, ju\u017c ko\u0144czy\u0142a si\u0119 kosodrzewina, by\u0142a taka zadymka, \u017ce nie by\u0142o wida\u0107 na metr. Wtedy si\u0119 pi\u0142o wod\u0119 z potoku, zajada\u0142o owoce prosto z krzak\u00f3w\u2026<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/figure>\n\n\n\n
\"\"<\/figure>\n\n\n\n
\"\"
Zbigniew Brzezi\u0144ski: <\/strong>Przemy\u015bl to moje miasto rodzinne. Polska jest postrzegana jako ten kraj, w kt\u00f3rym w ostatnich latach z sukcesem zrealizowano wiele spraw – odpowiedzia\u0142 profesor. – U Polak\u00f3w cenione s\u0105 dwie rzeczy. Przede wszystkim przeprowadzenie udanej transformacji ustrojowej i sprawne funkcjonowanie systemu demokratycznego. Drug\u0105 kwesti\u0105, dzi\u0119ki kt\u00f3rej Polacy uzyskuj\u0105 dodatnie punkty na scenie mi\u0119dzynarodowej, jest gospodarka. Dokonania ostatniego dziesi\u0119ciolecia sprawi\u0142y, \u017ce Polska jest krajem o dobrej koniunkturze ekonomicznej (“Dziennik Polski”)<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n
\"\"
W tym domu przy ul. Sienkiewicza w Przemy\u015blu mieszkali Brzezi\u0144scy, fot. Norbert Zi\u0119tal<\/em><\/figcaption><\/figure>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Marek Zazula Moje wspomnienia zaczn\u0119 od tego, gdy w 1986 roku ca\u0142e nasze towarzystwo skupione wok\u00f3\u0142 Marka Kuchci\u0144skiego pojecha\u0142o na ods\u0142oni\u0119cie pomnika kardyna\u0142a Stefana Wyszy\u0144skiego w Koma\u0144czy. We wrze\u015bniu 1986 roku zosta\u0142 ods\u0142oni\u0119ty przez kardyna\u0142a Glempa. Chcieli\u015bmy, by pomnik upami\u0119tni\u0142 internowanie kardyna\u0142a w tym miejscu. Zosta\u0142 wyrze\u017abiony dzi\u0119ki Krzy\u015bkowi i Ba\u015bce Kaniewskim, kt\u00f3rzy dokumentowali ko\u015bcio\u0142y […]<\/p>\n","protected":false},"author":5,"featured_media":6955,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[14],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6947"}],"collection":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/5"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6947"}],"version-history":[{"count":10,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6947\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":6975,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6947\/revisions\/6975"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/6955"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6947"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6947"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6947"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}