{"id":7277,"date":"2024-01-22T19:32:58","date_gmt":"2024-01-22T19:32:58","guid":{"rendered":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/?p=7277"},"modified":"2024-02-05T11:33:00","modified_gmt":"2024-02-05T11:33:00","slug":"edward-szczurko","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/edward-szczurko\/","title":{"rendered":"Edward Szczurko"},"content":{"rendered":"

Wspomnienie o odwa\u017cnym dzia\u0142aczu \u201eSolidarno\u015bci\u201d<\/strong><\/p>\n\n\n\n

P\u00f3\u0142tora roku temu, 20 wrze\u015bnia 2022 roku, odszed\u0142 do wieczno\u015bci, w rozpocz\u0119tym 80-tym roku swego \u017cycia, \u015b.p. Edward Szczurko z Bolestraszyc ko\u0142o Przemy\u015bla. Za swoj\u0105 dzia\u0142alno\u015b\u0107 patriotyczn\u0105 zosta\u0142 on odznaczony Krzy\u017cem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), oraz Krzy\u017cem Wolno\u015bci i Solidarno\u015bci (2017).<\/p>\n\n\n\n

Edward Szczurko urodzony 26 lipca 1943 roku w Bolestraszycach uko\u0144czy\u0142 w 1969 roku Politechnik\u0119 Warszawsk\u0105 i w latach 1975-82 pracowa\u0142  w Zak\u0142adach \u201ePonar-Plasomat\u201d nr 5 w Przemy\u015blu na stanowisku kierownika Dzia\u0142u Technologicznego i Produkcyjnego. Ju\u017c we wrze\u015bniu 1980 roku wst\u0105pi\u0142 do zwi\u0105zku zawodowego \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d. Od pa\u017adziernika do grudnia 1980 r. by\u0142 cz\u0142onkiem Mi\u0119dzyzak\u0142adowego Komitetu Za\u0142o\u017cycielskiego  NSZZ \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d w Przemy\u015blu. Wkr\u00f3tce zosta\u0142 wybrany przewodnicz\u0105cym Komisji Zak\u0142adowej w Zak\u0142adach \u201ePonar-Plasomat\u201d nr 5 w Przemy\u015blu.  <\/p>\n\n\n\n

Marek Kami\u0144ski – wybrany do pierwszego Zarz\u0105du Regionu Po\u0142udniowo-Wschodniego w Przemy\u015blu, od 13 grudnia 1981 roku wybitny dzia\u0142acz podziemnej \u201eSolidarno\u015bci\u201d, a pod koniec lat 80-tych szef Regionu NSZZ \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d w Przemy\u015blu \u2013 tak oto wspomina osob\u0119 \u015b. p. Edwarda Szczurko:<\/p>\n\n\n\n

\u201eZna\u0142em Edwarda od 80-go roku, bo by\u0142 przewodnicz\u0105cym Komisji Zak\u0142adowej w Zak\u0142adach \u201ePonar-Plasomat\u201d nr 5 w Przemy\u015blu i do\u015b\u0107 cz\u0119sto pojawia\u0142 si\u0119 w Zarz\u0105dzie Regionu. Jednak bli\u017cej pozna\u0142em go po wybuchu Stanu Wojennego, jako niezwykle odwa\u017cnego dzia\u0142acza. Akurat 13-go grudnia, po porannym napadzie Bezpieki na siedzib\u0119 Regionu NSZZ \u201dSolidarno\u015b\u0107\u201d (w budynku przy Kamiennym Mo\u015bcie), kilku nas potajemnie spotka\u0142o si\u0119 w kot\u0142owni PSM na Kmieciach, za ko\u015bcio\u0142em. By\u0142 tam Zygmunt Majgier, Staszek \u017b\u00f3\u0142kiewicz, Staszek Trybalski, Zygmunt Py\u015b, Wojtek K\u0142y\u017c \u2013 wiceprzewodnicz\u0105cy Regionu, Krzysiek Prokop, Marek Pudli\u0144ski \u2013 cz\u0142onek \u015bcis\u0142ego kierownictwa Regionu \u201eS\u201d, jaki\u015b dzia\u0142acz, kt\u00f3rego nazwiska nie pami\u0119tam, no i ja. Podj\u0119li\u015bmy tam decyzj\u0119 o reakcji na bezprawne wprowadzenie Stanu Wojennego. Pudli\u0144ski napisa\u0142 tre\u015b\u0107 odezwy wzywaj\u0105cej pracownik\u00f3w zak\u0142ad\u00f3w pracy w Regionie do strajku okupacyjnego w dniu 16-go grudnia. Poniewa\u017c uda\u0142o mi si\u0119 zabra\u0107 powielacz z siedziby Regionu, kt\u00f3rego szcz\u0119\u015bliwym trafem nie znale\u017ali esbecy, wi\u0119c razem z Zygmuntem Majgierem wydrukowali\u015bmy t\u0119 odezw\u0119 w postaci oko\u0142o tysi\u0105ca ulotek. Nast\u0119pnego dnia rano, to znaczy w poniedzia\u0142ek 14 grudnia, rozprowadzili\u015bmy te ulotki na przystankach autobusowych w\u015br\u00f3d pracownik\u00f3w przemyskich zak\u0142ad\u00f3w pracy. Mi\u0119dzy innymi uda\u0142o mi si\u0119 wr\u0119czy\u0107 kilkadziesi\u0105t ulotek w\u0142a\u015bnie Edwardowi Szczurko. Jak\u017ce dumny by\u0142em z niego, gdy dowiedzia\u0142em si\u0119, \u017ce on, jako jeden z niewielu, mia\u0142 odwag\u0119 publicznie odczyta\u0107 tekst tego naszego apelu na zebraniu pracownik\u00f3w w Zak\u0142adach \u201ePonar-Plasomat\u201d nr 5 w Przemy\u015blu. Za ten czyn, i za zorganizowanie strajku  w zak\u0142adzie, zosta\u0142 wkr\u00f3tce dyscyplinarnie zwolniony z pracy, a nast\u0119pnie skazany przez S\u0105d Rejonowy w Przemy\u015blu na rok wi\u0119zienia w zawieszeniu na 2 lata, oraz dodatkowo na wysok\u0105 grzywn\u0119. Gdy tylko dowiedzieli\u015bmy si\u0119 o wyrzuceniu go z pracy, to nasi dzia\u0142acze, Mieczys\u0142aw Zrajko z Cechu Rzemios\u0142 R\u00f3\u017cnych, i Zenon Suszy\u0144ski, mistrz cechowy, za\u0142atwili mu status rzemie\u015blnika i prowadzenie prywatnej dzia\u0142alno\u015bci gospodarczej. Uda\u0142o si\u0119 to, bo na szcz\u0119\u015bcie Cech Rzemios\u0142 R\u00f3\u017cnych nie by\u0142 jeszcze w\u00f3wczas kontrolowany przez Bezpiek\u0119. No i Edward Szczurko, zreszt\u0105 dyplomowany in\u017cynier, otrzyma\u0142 w\u00f3wczas wtryskiwark\u0119 i zacz\u0105\u0142 u siebie w gara\u017cu produkowa\u0107 plastykowe zderzaki do \u201ema\u0142ego Fiata\u201d. Tak wi\u0119c, uda\u0142o si\u0119 go uratowa\u0107, umo\u017cliwiaj\u0105c mu zarobek i utrzymanie rodziny. Pami\u0119tam, \u017ce on zawsze by\u0142 obecny na Mszach za Ojczyzn\u0119 w parafii \u015bw. Tr\u00f3jcy, zawsze te\u017c uczestniczy\u0142 w organizowanych przez nas manifestacjach, i by\u0142 te\u017c bardzo aktywny w rozprowadzaniu drukowanych przez nas ulotek. By\u0142 wielokrotnie zatrzymywany i przes\u0142uchiwany. Kolejnym aktem niezwyk\u0142ej odwagi Edward Szczurko wykaza\u0142 si\u0119 na pocz\u0105tku 1988 roku. Ot\u00f3\u017c, prowadzona przez nas podziemna drukarnia w domu jednorodzinnym trzech si\u00f3str przy ulicy \u017beromskiego znalaz\u0142a si\u0119 w niebezpiecze\u0144stwie. Zauwa\u017cyli\u015bmy, \u017ce w pobli\u017cu tej posesji zacz\u0119li kr\u0105\u017cy\u0107 podejrzani ludzie. Trzeba by\u0142o natychmiast przenie\u015b\u0107 powielacz w bezpieczne miejsce. No i w\u00f3wczas Zygmunt Majgier powiedzia\u0142 mi, \u017ce ma takiego cz\u0142owieka, kt\u00f3ry got\u00f3w jest przyj\u0105\u0107 powielacz i podj\u0105\u0107 si\u0119 drukowania naszych gazetek i ulotek. Tym cz\u0142owiekiem by\u0142 w\u0142a\u015bnie Edek Szczurko. Zygmunt, kt\u00f3ry po wyrzuceniu go w Stanie Wojennym z Przemyskiej Sp\u00f3\u0142dzielni Mieszkaniowej pracowa\u0142 jako taks\u00f3wkarz, potajemnie zawi\u00f3z\u0142 powielacz do Bolestraszyc, a potem mnie zawi\u00f3z\u0142 do Edka, \u017ceby przeszkoli\u0107 go w obs\u0142udze tej drukarki. Jakie\u017c by\u0142o moje zaskoczenie, gdy witaj\u0105c mnie Edek Szczurko wyci\u0105gn\u0105\u0142 ze studni schowany tam powielacz. Urz\u0105dzili\u015bmy drukarni\u0119 w jednym z pomieszcze\u0144 gospodarczych wok\u00f3\u0142 domu, i po kr\u00f3tkim kursie Edek  sam drukowa\u0142 kolejne numery \u201eBusoli\u201d, pisma wydawanego przez podziemn\u0105 RKW \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d, a tak\u017ce okazjonalne ulotki. Trwa\u0142o to ponad p\u00f3\u0142 roku, a\u017c do czasu gdy w zwi\u0105zku ze zmieniaj\u0105c\u0105 si\u0119 sytuacj\u0105 polityczn\u0105 w kraju ujawni\u0142em si\u0119 razem z Zygmuntem Majgierem. Nasz zwi\u0105zek zawodowy zacz\u0105\u0142 w\u00f3wczas  funkcjonowa\u0107 ju\u017c prawie oficjalnie, a biskup Ignacy Tokarczuk udost\u0119pni\u0142 nam Dworek \u201eOrzech\u00f3wk\u0119\u201d na nasz\u0105 siedzib\u0119. Niew\u0105tpliwie Edward Szczurko, r\u00f3wnie\u017c przez to p\u00f3\u0142roczne prowadzenie podziemnej solidarno\u015bciowej drukarni, udowodni\u0142 swoj\u0105 odwag\u0119 i po\u015bwi\u0119cenie dla idei uwolnienia Polski od komunistycznej dyktatury. Co prawda, w 1988 roku ju\u017c ta dzia\u0142alno\u015b\u0107 nie grozi\u0142a raczej wi\u0119zieniem, ale z pewno\u015bci\u0105 wysok\u0105 kar\u0105 grzywny i zapewne odebraniem uprawnie\u0144 do prowadzenia prywatnej dzia\u0142alno\u015bci gospodarczej. Edek nie przesta\u0142 by\u0107 aktywny tak\u017ce w 1989 roku, w\u0142\u0105czaj\u0105c si\u0119 od kwietnia w dzia\u0142alno\u015b\u0107 Komitetu Obywatelskiego \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d wojew\u00f3dztwa przemyskiego, natomiast w latach 90-tych dzia\u0142a\u0142 jako radny w samorz\u0105dzie Gminy \u017burawica.  Cze\u015b\u0107 Twojej pami\u0119ci, Edku! I do spotkania w Za\u015bwiatach!\u201d<\/p>\n\n\n\n

23 wrze\u015bnia 2022 roku, w bolestraszyckim ko\u015bciele p.w. Narodzenia NMP, \u015b.p. Edwarda Szczurko uroczy\u015bcie \u017cegnali kap\u0142ani, rodzina, przyjaciele, dzia\u0142acze \u201eSolidarno\u015bci\u201d oraz mieszka\u0144cy wioski. W s\u0142owach homilii ks. Witold Orzechowski tak m.in. wspomina\u0142 tego aktywnego cz\u0142onka miejscowej spo\u0142eczno\u015bci parafialnej: \u201eJego naturalnym podej\u015bciem by\u0142o, \u017ce bez Boga, ani do proga<\/em>. Modli\u0142 si\u0119 du\u017co, po\u015bwi\u0119ca\u0142 swoj\u0105 pomy\u015blno\u015b\u0107 na rzecz rodziny, oraz bliskich i obcych mu ludzi. Ka\u017cdy, kto zna\u0142 bli\u017cej Pana Edwarda wie, \u017ce by\u0142 bardzo rodzinnym, uczciwym, pokornym, prostolinijnym cz\u0142owiekiem, po\u015bwi\u0119caj\u0105cym siebie i swoje \u017cycie na rzecz innych ludzi, a przy tym z podej\u015bciem bardzo patriotycznym, wierz\u0105cym g\u0142\u0119boko w powodzenie i dobry byt Polski\u201d.<\/p>\n\n\n\n

Po \u017ca\u0142obnej Mszy \u015bwi\u0119tej kondukt pogrzebowy pod przewodnictwem ks. proboszcza Andrzeja Panka przeszed\u0142 na miejscowy cmentarz. Tam, po wsp\u00f3lnych modlitwach i  religijnej ceremonii pogrzebowej, trumna z doczesnymi szcz\u0105tkami  \u015b.p. Edwarda Szczurko spocz\u0119\u0142a w rodzinnym grobowcu.<\/p>\n\n\n\n

 (Fragmenty tej \u017ca\u0142obnej uroczysto\u015bci przypominamy w prezentowanym tutaj nagraniu filmowym.)<\/p>\n\n\n\n

<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/a><\/figure>\n\n\n\n

Sfinansowano ze \u015brodk\u00f3w Narodowy Instytut Wolno\u015bci \u2013 Centrum Rozwoju Spo\u0142ecze\u0144stwa Obywatelskiego<\/a> Komitet do spraw Po\u017cytku Publicznego
Rz\u0105dowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO 1a
\u201eRozw\u00f3j instytucjonalny i misyjny Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego\u201d<\/p>","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Wspomnienie o odwa\u017cnym dzia\u0142aczu \u201eSolidarno\u015bci\u201d P\u00f3\u0142tora roku temu, 20 wrze\u015bnia 2022 roku, odszed\u0142 do wieczno\u015bci, w rozpocz\u0119tym 80-tym roku swego \u017cycia, \u015b.p. Edward Szczurko z Bolestraszyc ko\u0142o Przemy\u015bla. Za swoj\u0105 dzia\u0142alno\u015b\u0107 patriotyczn\u0105 zosta\u0142 on odznaczony Krzy\u017cem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2009), oraz Krzy\u017cem Wolno\u015bci i Solidarno\u015bci (2017). Edward Szczurko urodzony 26 lipca 1943 roku w […]<\/p>","protected":false},"author":4,"featured_media":7278,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[14],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7277"}],"collection":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=7277"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7277\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":7296,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7277\/revisions\/7296"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/media\/7278"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=7277"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=7277"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=7277"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}