{"id":7253,"date":"2023-12-31T12:34:41","date_gmt":"2023-12-31T12:34:41","guid":{"rendered":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/?p=7253"},"modified":"2024-08-28T16:44:54","modified_gmt":"2024-08-28T16:44:54","slug":"maciej-szymanowski","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/maciej-szymanowski\/","title":{"rendered":"Maciej Szymanowski"},"content":{"rendered":"

Wywiad z Maciejem Szymanowskim<\/strong>,<\/p>\n\n\n\n

historykiem i hungaryst\u0105, wyk\u0142adowc\u0105 Katolickiego Uniwersytetu w Budapeszcie, dziennikarzem (m.in. by\u0142ym redaktorem czeskiego tygodnika \u201eRespekt\u201d), dyplomat\u0105, by\u0142ym dyrektorem Instytut\u00f3w Polskich w Budapeszcie i Pradze, aktualnie cz\u0142onkiem Rady Programowej Instytutu Europy \u015arodkowej, oraz dyrektorem Instytutu Wsp\u00f3\u0142pracy Polsko-W\u0119gierskiej im. Wac\u0142awa Felczaka.<\/em><\/p>\n\n\n\n

Pytanie: Panie Dyrektorze, ze wzgl\u0119du na obszar Pa\u0144skiej dzia\u0142alno\u015bci naukowej, dziennikarskiej i dyplomatycznej, prosi\u0142bym o odniesienie si\u0119 do tego, jak na W\u0119grzech i w Czechos\u0142owacji reagowano na kolejne masowe protesty spo\u0142eczno-polityczne w komunistycznej Polsce? Czy polskie protesty, zar\u00f3wno te wcze\u015bniejsze brutalnie t\u0142umione, jak i te z sierpnia 80-tego roku, zako\u0144czone sukcesem legalizacji niezale\u017cnego zwi\u0105zku zawodowego \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d – by\u0142y jak\u0105\u015b inspiracj\u0105 dla tamtejszych dzia\u0142aczy wolno\u015bciowych?  <\/strong><\/p>\n\n\n\n

Maciej Szymanowski<\/strong>: Je\u015bli chodzi o lata 80-te, \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d i potem Stan Wojenny, to by\u0142y to sprawy bardzo mocno \u015bledzone  zar\u00f3wno nad We\u0142taw\u0105, jak i nad Dunajem. By\u0142y to wydarzenia, kt\u00f3re odcisn\u0119\u0142y swoje pi\u0119tno na ca\u0142ym pokoleniu W\u0119gr\u00f3w, Czech\u00f3w i S\u0142owak\u00f3w. Pami\u0119tam, jak przechowywali z pietyzmem znaczki \u201eSolidarno\u015bci\u201d, kt\u00f3re uda\u0142o im si\u0119 naby\u0107, lub kt\u00f3re kto\u015b im przywi\u00f3z\u0142 z Polski. I tak reagowali niezale\u017cnie od swoich pogl\u0105d\u00f3w i zaanga\u017cowania politycznego. Bardzo cz\u0119sto pytali: Co si\u0119 u was dzieje?<\/p>\n\n\n\n

Jeszcze  jako m\u0142odzieniec, przed matur\u0105, by\u0142em na W\u0119grzech z takim zorganizowanym wyjazdem grupy katowickich licealist\u00f3w, kt\u00f3rzy uczyli si\u0119 j\u0119zyka w\u0119gierskiego. Podejmowa\u0142 nas tam Pierwszy sekretarz partii komunistycznej w mie\u015bcie Miszkolc. Dostali\u015bmy tam jakie\u015b podarunki, rozmawiali\u015bmy z nim, na ile potrafili\u015bmy, po czym jego zast\u0119pca podszed\u0142 do mnie i spyta\u0142: A co tam si\u0119 dzieje z \u201eSolidarno\u015bci\u0105\u201d? Jest, czy jej nie ma? A to by\u0142 rok 1983, \u201eciemna noc\u201d Stanu Wojennego w Polsce.<\/p>\n\n\n\n

Wydarzenia w Polsce by\u0142y wi\u0119c \u015bledzone z wielk\u0105 uwag\u0105. Pami\u0119tam swoje rozmowy z W\u0119grami prowadzone w duchu optymizmu co do sytuacji w Polsce, i z du\u017cym pesymizmem co do sytuacji na W\u0119grzech, a z jeszcze wi\u0119kszym pesymizmem co do sytuacji w Czechos\u0142owacji. Pami\u0119tam m.in. swoje rozmowy \u2013 ju\u017c jako studenta \u2013 z jednym z cz\u0142onk\u00f3w Karty 77 (ruchu protestuj\u0105cego przeciwko \u0142amaniu praw cz\u0142owieka w Czechos\u0142owacji) . To by\u0142 rok 1988, i on d\u0142ugo t\u0142umaczy\u0142 mi, \u017ce nawet jak \u201eSolidarno\u015b\u0107\u201d zwyci\u0119\u017cy w Polsce, to komuna i tak b\u0119dzie nadal trwa\u0142a nad We\u0142taw\u0105. Na szcz\u0119\u015bcie te jego przewidywania nie spe\u0142ni\u0142y si\u0119.<\/p>\n\n\n\n

-A jak reagowano na lata 89-90, na pocz\u0105tek transformacji systemowej w Polsce? Jak odbierano fakt porozumienia w\u0142adz PRL-u z elit\u0105 opozycji solidarno\u015bciowej, kt\u00f3ra w zamian za demokratyzacj\u0119 systemu politycznego pozwoli\u0142a komunistom na \u201emi\u0119kkie l\u0105dowanie\u201d, uw\u0142aszczenie si\u0119 na maj\u0105tku pa\u0144stwowym, a nawet na uczestniczenie we w\u0142adzach pa\u0144stwowych?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Maciej Szymanowski<\/strong>: Ta wolno\u015b\u0107, kt\u00f3ra wybuch\u0142a w Polsce w 1989 roku, by\u0142a wywalczona. By\u0142a wolno\u015bci\u0105 wywalczon\u0105 na tyle, na ile si\u0119 da\u0142o. Bo nie da si\u0119 ukry\u0107, \u017ce to jednak by\u0142a taka sterowana transformacja ustrojowa.  Pod tym wzgl\u0119dem nie by\u0142o zreszt\u0105 wi\u0119kszych r\u00f3\u017cnic, je\u015bli chodzi o Polsk\u0119, W\u0119gry, Czechy i S\u0142owacj\u0119. Wsz\u0119dzie tam uw\u0142aszczy\u0142a si\u0119 komunistyczna nomenklatura. Osoby, kt\u00f3re by\u0142y w partii komunistycznej, o ile tylko chcia\u0142y, to zrobi\u0142y ca\u0142kiem niez\u0142e kariery: wesz\u0142y do medi\u00f3w, wesz\u0142y do biznesu. Jako Instytut Felczaka wkr\u00f3tce b\u0119dziemy organizowa\u0107 ju\u017c drug\u0105 konferencj\u0119 po\u015bwi\u0119con\u0105 temu tematowi, pod wiele m\u00f3wi\u0105cym tytu\u0142em: \u201eSieci przetrwania\u201d.<\/p>\n\n\n\n

-To by\u0142a po prostu cena za unikni\u0119cie wojny domowej, nieprawda\u017c?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

 Maciej Szymanowski:<\/strong> Rewolucja zbrojna nie by\u0142aby dobra, bo cena takiej rewolucji by\u0142aby wysoka. Rewolucja pokojowa, rewolucja aksamitna, te\u017c oczywi\u015bcie mia\u0142a swoj\u0105 cen\u0119. Bo gdyby w\u00f3wczas inne osoby rz\u0105dzi\u0142y, ludzie o innych korzeniach, to by\u0107 mo\u017ce miliony rodak\u00f3w nie musia\u0142yby zap\u0142aci\u0107 takiej ceny, jak\u0105 zap\u0142aci\u0142y w latach 90-tych poprzez utrat\u0119 pracy, cz\u0119sto konieczno\u015b\u0107 wyprowadzki z Polski.<\/p>\n\n\n\n

-Jak Pan ocenia dorobek i rozw\u00f3j Polski w ostatnich 8 latach?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

   Maciej Szymanowski: <\/strong>Nie ma co ukrywa\u0107, \u017ce to by\u0142y lata bardzo korzystne dla Polek i Polak\u00f3w. Bardzo korzystne pod wieloma wzgl\u0119dami w og\u00f3le dla Polski. A jednocze\u015bnie Polska do\u015bwiadcza czego\u015b takiego, jak atak hybrydowy, wojn\u0119 informacyjn\u0105, prowadzon\u0105 zar\u00f3wno ze Wschodu, jak i z Zachodu. Zdarza si\u0119 to nie po raz pierwszy w naszej historii. Dzisiaj mo\u017ce wyj\u0105tkowo bolesne jest to dlatego, \u017ce oskar\u017cenia pojawiaj\u0105ce si\u0119 pod adresem Polski s\u0105 bardzo cz\u0119sto kompletnie nieprawdziwe. Nie ma tam ani krzty prawdy. Oczywi\u015bcie, te r\u00f3\u017cne opinie o nas docieraj\u0105 r\u00f3wnie\u017c do Budapesztu, do Pragi i do Bratys\u0142awy. Ci lepiej poinformowani, kt\u00f3rzy nie s\u0105 zdani na miejscow\u0105 pras\u0119, kt\u00f3rzy maj\u0105 kontakt z Polakami, wiedz\u0105 jednak swoje.<\/p>\n\n\n\n

-W ostatnich dw\u00f3ch latach drogi pomi\u0119dzy Polsk\u0105 a W\u0119grami w odniesieniu do sytuacji na Ukrainie rozesz\u0142y si\u0119. By\u0107 mo\u017ce jednak troch\u0119 zesz\u0142y si\u0119 w ostatnich miesi\u0105cach, po kontrowersyjnych wypowiedziach prezydenta Ze\u0142e\u0144skiego  i innych wysokich polityk\u00f3w ukrai\u0144skich?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Maciej Szymanowski: <\/strong>W\u0119grzy s\u0105 zawsze wi\u0119kszymi \u017cyciowo pesymistami, ni\u017c my post-Sarmaci, Polacy. W tej sprawie r\u00f3wnie\u017c. S\u0105 zdecydowanie wi\u0119kszymi pesymistami, je\u015bli chodzi o dalsze losy Ukrainy. Twierdz\u0105, \u017ce Ukrain\u0119 spotka to, co spotka\u0142o W\u0119gry w 1956 roku, czyli porozumienie wielkich mocarstw po tym, jak wcze\u015bniej W\u0119grzy zostali zach\u0119ceni do walki z broni\u0105 w r\u0119ku o wolno\u015b\u0107. Oczywi\u015bcie, nie znamy dalszych los\u00f3w wojny na Wschodzie, nie wiemy jak d\u0142ugo b\u0119dzie trwa\u0142a. Nie wiemy te\u017c, tak naprawd\u0119, co w tej chwili powoduje wysokimi politykami ukrai\u0144skimi, je\u015bli chodzi o  dotycz\u0105ce Polski ich wypowiedzi, kt\u00f3re mo\u017cemy \u015bledzi\u0107. Nie wida\u0107 po prostu, gdzie tu Ukraina realizuje swoj\u0105 racj\u0119 stanu, sw\u00f3j interes narodowy. Ja przynajmniej tego nie widz\u0119, na czym m\u00f3g\u0142by polega\u0107 ich zysk z tej polityki, kt\u00f3r\u0105 w ostatnich tygodniach prowadz\u0105 wobec Polski.<\/p>\n\n\n\n

-Nie spe\u0142ni\u0142y si\u0119 nadzieje Ukrainy na szybkie wej\u015bcie do NATO, co zreszt\u0105 by\u0142o niemo\u017cliwe z zasadniczych wzgl\u0119d\u00f3w. Mo\u017ce wi\u0119c Niemcy obiecali szybkie przyj\u0119cie Ukrainy do Unii Europejskiej? I mo\u017ce st\u0105d w ostatnich miesi\u0105cach te proniemieckie sympatie ukrai\u0144skich w\u0142adz, oraz niesprawiedliwe zarzuty wobec Polski?    <\/strong><\/p>\n\n\n\n

Maciej Szymanowski: <\/strong>Nie s\u0105dz\u0119, m\u00f3wi\u0105c szczerze. Ale nawet je\u015bli tak za\u0142o\u017cymy, to przypomnijmy, \u017ce Polska i W\u0119gry by\u0142y ju\u017c na pocz\u0105tku 2022 roku w tej grupie 6 pa\u0144stw, kt\u00f3re formalnie popar\u0142y Ukrain\u0119 w jej d\u0105\u017ceniach do uzyskania statusu kandydata na cz\u0142onka Unii Europejskiej. I w\u00f3wczas zosta\u0142o to natychmiast odrzucone przez Niemcy i Francj\u0119. I wprawdzie faktem jest, \u017ce po sze\u015bciu miesi\u0105cach status kandydacki Ukraina otrzyma\u0142a, cho\u0107 do ko\u0144ca spotyka\u0142o to si\u0119 z du\u017cym oporem, ale czy to oznacza, \u017ce Niemcy b\u0119d\u0105 adwokatem Ukrainy i wprowadz\u0105 ten kraj do Unii Europejskiej? Moim zdaniem, nie. By\u0107 mo\u017ce jednak jestem \u017ale poinformowany. Na pewno jednak w najbli\u017cszych miesi\u0105cach warto zachowa\u0107 troch\u0119 zimnej krwi w kontek\u015bcie Ukrainy i jej obecnej polityki.<\/p>\n\n\n\n

-Jakie stanowisko w kwestii perspektywy przyj\u0119cia Ukrainy do Unii Europejskiej zajmuj\u0105 obecnie W\u0119gry, a tak\u017ce S\u0142owacja po niedawnych tam wyborach parlamentarnych?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Maciej Szymanowski: <\/strong>W\u0119gry popieraj\u0105 to w d\u0142u\u017cszej perspektywie, a S\u0142owacja \u2013 zobaczymy co powie nowy rz\u0105d. W ka\u017cdym razie na pewno oba pa\u0144stwa twierdz\u0105, w moim przekonaniu s\u0142usznie, \u017ce nie m\u00f3wimy oczywi\u015bcie o natychmiastowym przyj\u0119ciu Ukrainy do Unii Europejskiej. I to z wielu powod\u00f3w. Po pierwsze, kraj ten jest w stanie wojny, co nie sprzyja koniecznym reformom wewn\u0119trznym. A reformy te musz\u0105 by\u0107 bardzo g\u0142\u0119bokie. Sami Ukrai\u0144cy przyznaj\u0105, \u017ce bardzo wiele sektor\u00f3w, z s\u0105downictwem na czele, dzia\u0142a dziwnie w tym kraju, albo nie dzia\u0142a w og\u00f3le.<\/p>\n\n\n\n

Warto tu przypomnie\u0107 sobie, \u017ce proces akcesji Polski, W\u0119gier, Czech, czy S\u0142owacji trwa\u0142 \u0142adnych kilkana\u015bcie lat, mimo \u017ce byli\u015bmy pa\u0144stwami znacznie bogatszymi, ni\u017c w tej chwili jest Ukraina, ju\u017c nie m\u00f3wi\u0105c o jej ogromnych stratach wojennych, kt\u00f3re wci\u0105\u017c ponosi ten kraj. Wstrz\u0105saj\u0105ce ubytki ludno\u015bci, kt\u00f3rych w\u0142a\u015bnie doznaje Ukraina, s\u0105 tam, tak naprawd\u0119, nie do odrobienia w najbli\u017cszych latach, a mo\u017ce i w dziesi\u0119cioleciach. A wi\u0119c, je\u015bli ten akces mia\u0142by by\u0107 mo\u017cliwy, to pozosta\u0142e pa\u0144stwa unijne musia\u0142yby szczodrze podzieli\u0107 si\u0119 swoim bogactwem z Ukrain\u0105, a nic na to nie wskazuje.<\/p>\n\n\n\n

Jak do tej pory Ukraina otrzymuje od Unii podobn\u0105, cho\u0107 w sumie nieco mniejsz\u0105 od tej \u015bwiadczonej przez Stany Zjednoczone, pomoc finansow\u0105. I nie wliczam do tego gigantycznych \u015brodk\u00f3w, kt\u00f3re Amerykanie przeznaczaj\u0105 na dozbrojenie Ukrainy. Pomimo i\u017c Ukraina jest pa\u0144stwem europejskim i bliskim s\u0105siadem UE, to ochota pa\u0144stw unijnych do dzielenia si\u0119 z ni\u0105 swoimi pieni\u0119dzmi jest umiarkowana, \u017ceby nie powiedzie\u0107 mniej ni\u017c umiarkowana. Ponadto, mo\u017cna sobie wyobrazi\u0107 sytuacj\u0119, \u017ce wsparcie ameryka\u0144skie mo\u017ce ulec zmniejszeniu z powodu przysz\u0142orocznej kampanii wyborczej w USA. Naprawd\u0119 trudno oczekiwa\u0107, \u017ce Unia Europejska zrekompensuje ewentualny ubytek wsparcia i istotnie zwi\u0119kszy pomoc finansow\u0105 dla Ukrainy. Chcia\u0142bym si\u0119 myli\u0107, ale moim zdaniem w\u0142a\u015bnie tak przedstawia si\u0119 rzeczywisty stan rzeczy.      <\/p>\n\n\n\n

-Jak Pan ocenia aktualn\u0105 sytuacj\u0119 Europy \u015arodkowej, i w jakim kierunku powinny dzia\u0142a\u0107 te kraje w ramach Europy Karpat?<\/strong><\/p>\n\n\n\n

Maciej Szymanowski: <\/strong>Jest niestety teraz taki czas, \u017ce z jednej strony mamy wielki sukces naszych pa\u0144stw Europy \u015arodkowej, kt\u00f3re w ostatnich dw\u00f3ch dekadach rozwijaj\u0105 si\u0119 dwa-trzy razy szybciej, ni\u017c pa\u0144stwa Europy Zachodniej. Z drugiej strony, im jeste\u015bmy wy\u017cej w g\u00f3rach, to przeciwne wiatry wiej\u0105 mocniej i pr\u00f3buj\u0105 nas poderwa\u0107, a nawet rozerwa\u0107. A do tego nie mo\u017cna dopu\u015bci\u0107, poniewa\u017c \u2013 moim zdaniem – Europ\u0119 \u015arodkow\u0105, jak ma\u0142o kt\u00f3ry region \u015bwiata, buduje w\u0142a\u015bnie wsp\u00f3\u0142praca. Tutaj sukces jednych, jest po cz\u0119\u015bci sukcesem drugich, a jednocze\u015bnie kl\u0119ska jednych poci\u0105ga\u0142aby za sob\u0105 kl\u0119sk\u0119 pozosta\u0142ych. Jeste\u015bmy bardzo ze sob\u0105 sprz\u0119gni\u0119ci w takim agregacie naczy\u0144 po\u0142\u0105czonych i bardzo \u0142atwo tutaj o reakcj\u0119 \u0142a\u0144cuchow\u0105.  I dlatego powinni\u015bmy si\u0119 wzajemnie wspiera\u0107.<\/p>\n\n\n\n

S\u0105 jednak r\u00f3wnie\u017c dobre sygna\u0142y. Po pierwsze, je\u015bli chodzi o wsp\u00f3\u0142prac\u0119 polsko-w\u0119giersk\u0105, to ona wcale nie wygl\u0105da tak \u017ale, jak niekt\u00f3rzy g\u0142osz\u0105, i jak niekt\u00f3rzy tego oczekuj\u0105. Prawdopodobnie ju\u017c wkr\u00f3tce b\u0119dziemy mieli powr\u00f3t do bardziej energicznej wsp\u00f3\u0142pracy Grupy Wyszehradzkiej, dzi\u0119ki nowemu rz\u0105dowi na S\u0142owacji, z premierem Robertem Fico na czele. My\u015bl\u0119 te\u017c, \u017ce nied\u0142ugo po tym jak wybory w Polsce sko\u0144cz\u0105 si\u0119  – miejmy nadziej\u0119 – dobrym rozstrzygni\u0119ciem, Polska zaktywizuje swoj\u0105 polityk\u0119 zagraniczn\u0105. Mam nadziej\u0119, \u017ce tak\u017ce poprzez dzia\u0142alno\u015b\u0107 instytut\u00f3w i instytucji, kt\u00f3re maj\u0105 potencja\u0142 oddzia\u0142ywania na mi\u0119dzynarodow\u0105 opini\u0119 publiczn\u0105 i tzw. lider\u00f3w opinii, w tym zagranicznych polityk\u00f3w.  <\/p>\n\n\n\n

Mamy w Polsce naprawd\u0119 dobrych przyw\u00f3dc\u00f3w w tej chwili i powinni\u015bmy to doceni\u0107. Cz\u0119\u015b\u0107  naszych rodak\u00f3w nie lubi silnych przyw\u00f3dc\u00f3w. Polacy maj\u0105 to jakby historycznie zakodowane w sobie, jeszcze od czas\u00f3w Rzeczypospolitej Szlacheckiej, natomiast na te nasze obecne czasy w\u0142a\u015bnie potrzebujemy silnych przyw\u00f3dc\u00f3w. I bardzo \u0142atwo udowodni\u0107, \u017ce w ostatnich latach wspomniani przeprowadzili Polsk\u0119 przez wiele bardzo trudnych moment\u00f3w. I oby tak dalej. Najlepiej oczywi\u015bcie, \u017ceby tych trudnych moment\u00f3w by\u0142o jak najmniej. Przede wszystkim jednak \u017cyczmy sobie tego, \u017ceby sytuacja w Polsce po wyborach by\u0142a stabilna i \u017ceby\u015bmy mogli z jeszcze wi\u0119ksz\u0105 energi\u0105 m\u00f3c dzia\u0142a\u0107 zar\u00f3wno w naszym kraju, jak i poza jego granicami.  <\/p>\n\n\n\n

\n\n\n\n
\"\"<\/figure>\n\n\n\n

Sfinansowano ze \u015brodk\u00f3w\u00a0Narodowy Instytut Wolno\u015bci \u2013 Centrum Rozwoju Spo\u0142ecze\u0144stwa Obywatelskiego<\/a>\u00a0Komitet do spraw Po\u017cytku Publicznego
Rz\u0105dowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO 1a
\u201eRozw\u00f3j instytucjonalny i misyjny Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego\u201d<\/p>","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Wywiad z Maciejem Szymanowskim, historykiem i hungaryst\u0105, wyk\u0142adowc\u0105 Katolickiego Uniwersytetu w Budapeszcie, dziennikarzem<\/p>","protected":false},"author":4,"featured_media":7257,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[82,14],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7253"}],"collection":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/users\/4"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=7253"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7253\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":7795,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/7253\/revisions\/7795"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/media\/7257"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=7253"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=7253"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/uk\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=7253"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}