{"id":2559,"date":"2022-10-20T08:31:27","date_gmt":"2022-10-20T08:31:27","guid":{"rendered":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/?p=2559"},"modified":"2023-05-08T13:08:37","modified_gmt":"2023-05-08T13:08:37","slug":"porozumienie-centrum-polsko-czas-na-zmiany","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/porozumienie-centrum-polsko-czas-na-zmiany\/","title":{"rendered":"Porozumienie Centrum - Po\u013esko, \u010das na zmenu"},"content":{"rendered":"<p><strong>Pred 32 rokmi Jaroslaw Kaczynski zvolal: \"\u010cas na zmenu\". Vtedy bola uzavret\u00e1 dohoda o stredisku. Trvalo \u010fal\u0161\u00edch viac ako dvadsa\u0165 rokov, k\u00fdm sa niektor\u00e9 z jej po\u017eiadaviek zrealizovali.<\/strong><\/p>\n\n\n\n<ul>\n<li>Ke\u010f sme v roku 1989 za\u010dali proces obnovy nez\u00e1visl\u00e9ho \u0161t\u00e1tu, demokracie a slobodn\u00e9ho hospod\u00e1rstva, v\u00e4\u010d\u0161ina z n\u00e1s bola presved\u010den\u00e1, \u017ee na\u0161e sny sa stali skuto\u010dnos\u0165ou, \u017ee m\u00e1me suver\u00e9nny \u0161t\u00e1t, \u017ee sme slobodn\u00ed. Podoba demokracie, ktor\u00e1 sa od za\u010diatku budovala, v\u0161ak mnoh\u00fdch z n\u00e1s neuspokojila. V hospod\u00e1rskej sf\u00e9re sa vyskytovali patologick\u00e9 javy, r\u00e1stla kriminalita, \u013eudia sa c\u00edtili \u010doraz neistej\u0161ie, \u017ee stratia pr\u00e1cu. Nedostatok poriadku, rozrastaj\u00faca sa skupina nov\u00fdch privilegovan\u00fdch bola zn\u00e1soben\u00e1 bezmocnos\u0165ou \u0161t\u00e1tnej moci. Poctivos\u0165 prehr\u00e1vala, patol\u00f3gie vyhr\u00e1vali. Pr\u00e1vo prehr\u00e1valo,\" spom\u00edna Marek Kuchci\u0144ski na \u010dasy ve\u013ek\u00e9ho zlomu nielen desa\u0165ro\u010d\u00ed, ale aj po\u013esk\u00fdch dej\u00edn a identity.<\/li>\n<\/ul>\n\n\n\n<p>Dnes je \u0165a\u017ek\u00e9 jednozna\u010dne zhodnoti\u0165 tieto \u010dasy. Ke\u010f sa na ne pozrieme z poh\u013eadu sk\u00fasenost\u00ed z\u00edskan\u00fdch po\u010das rokov, vid\u00edme rozsah zla. \u00c1no, zlo, ktor\u00e9 sa valilo krajinou, ktor\u00e1 sa zdanlivo oslobodzovala od komunistick\u00fdch ch\u00e1padiel zlikvidovanej PZPR. Nad\u0161enie, \u017ee strana, ktor\u00e1 dr\u017eala v ruk\u00e1ch v\u0161etky politick\u00e9, hospod\u00e1rske a kult\u00farne nitky, bola porazen\u00e1, bolo \u00faprimn\u00e9. Mnoh\u00ed \u013eudia sn\u00edvali o tom, \u017ee veci sa musia len zlep\u0161ova\u0165. Bohu\u017eia\u013e, lep\u0161ie nebolo pre ka\u017ed\u00e9ho. Rovnako ako nie ka\u017ed\u00fd, kto s\u013e\u00fabil zmenu, dodr\u017eal svoje slovo.<\/p>\n\n\n\n<p>Okrem in\u00e9ho to dobre ilustruje aj poctiv\u00fd poh\u013ead na gen\u00e9zu Dohody o stredisku. Jeho hlavn\u00fdm architektom bol Jaros\u0142aw Kaczy\u0144ski. U\u017e vtedy presne diagnostikoval politick\u00fa realitu. Roztrie\u0161ten\u00e1 strana Solidarita, rozdelen\u00e1 na strany, frakcie a spolky, z\u00edskala ve\u013ek\u00fa d\u00f4veru Poliakov. Prejavilo sa to u\u017e po\u010das volieb do zmluvn\u00e9ho Sejmu, koncesion\u00e1rskych volieb v roku 1989. PZPR sa triasla pred hnevom n\u00e1roda, ale po\u010d\u00edtala s vn\u00fatorn\u00fdm rozkolom. Len\u017ee ove\u013ea d\u00f4le\u017eitej\u0161\u00ed bol odpor vo\u010di komunistickej vl\u00e1de, ne\u017e skuto\u010dn\u00e9 poznanie, ak\u00e9 hodnoty so sebou do Sejmu prinesie strana slobody. Jaroslaw Kaczy\u0144ski, ktor\u00fd vtedy hovoril a p\u00edsal o hodnot\u00e1ch, nebol pozorne po\u010d\u00favan\u00fd. Vedel v\u0161ak, \u017ee na skuto\u010dn\u00fa zmenu Po\u013eska je potrebn\u00e1 skuto\u010dn\u00e1 moc. To bol jeden z d\u00f4vodov, pre\u010do sa zapojil do kampane na podporu Lecha Wa\u0142\u0119su v prezidentsk\u00fdch vo\u013eb\u00e1ch. Z dne\u0161n\u00e9ho poh\u013eadu sa tento krok vy\u010d\u00edta Kaczy\u0144sk\u00e9mu, z vtedaj\u0161ieho: Wa\u0142\u0119sa bol jedin\u00fdm v\u0161eobecne akceptovan\u00fdm kandid\u00e1tom strany Solidarita. So v\u0161etk\u00fdmi svojimi chybami, bato\u017einou obvinen\u00ed, mohol zauja\u0165 miesto po Wojciechovi Jaruzelskom. Jaroslaw a Lech Kaczy\u0144sk\u00ed to pochopili a prijali v\u00fdzvu, ktor\u00e1 bola pre nich osobne skuto\u010dne \u0165a\u017ek\u00e1. Aby sme to v\u0161ak videli v pln\u0161\u00edch farb\u00e1ch, je potrebn\u00e9 presne pochopi\u0165, \u010do bola Dohoda o stredisku. Bola zalo\u017een\u00e1 12. m\u00e1ja 1990. Na osobitnej tla\u010dovej konferencii v budove Ve\u013ek\u00e9ho divadla Kaczy\u0144ski spolu so skupinou aktivistov ozn\u00e1mil Deklar\u00e1ciu dohody o centre. \"V ten de\u0148 sa malo v\u0161etko zmeni\u0165,\" - nap\u00edsal s\u00fa\u010dasn\u00fd \u0161\u00e9f PiS vo svojej knihe a skuto\u010dnos\u0165, \u017ee sa PS vyvinula v stranu Pr\u00e1vo a spravodlivos\u0165 (PiS), sved\u010d\u00ed o obrovskej d\u00f4slednosti Jaroslawa Kaczy\u0144sk\u00e9ho.<\/p>\n\n\n\n<p>PC bol zalo\u017een\u00fd v n\u00e1deji, \u017ee bude garantom zmien, ktor\u00e9 s\u013e\u00fabil Wa\u0142\u0119sa. Dohoda bola postaven\u00e1 na dvoch pilieroch: politickej a organiza\u010dnej \u00fa\u010dinnosti a hodnot\u00e1ch. Pod\u013ea Jaroslawa a Lecha Kaczy\u0144sk\u00fdch m\u00f4\u017ee by\u0165 z\u00e1rukou obnovy \u0161t\u00e1tu len v\u00fdkonn\u00e1 strana so silnou mor\u00e1lnou chrbticou.<\/p>\n\n\n\n<ul>\n<li>Hnutie sme vytvorili na z\u00e1klade nemenn\u00fdch, hierarchicky usporiadan\u00fdch princ\u00edpov. Verili sme, \u017ee len tie m\u00f4\u017eu najpln\u0161ie vyjadri\u0165 o\u010dak\u00e1vania v\u0161etk\u00fdch, ktor\u00ed sa hrdia pr\u00edslu\u0161nos\u0165ou k latinskej kult\u00fare Eur\u00f3py. A tak v Pakte Centra nebolo miesto pre podriadenie ob\u010dana ekonomike, liberalizmu zalo\u017een\u00e9mu v\u00fdlu\u010dne na rozume, preto\u017ee potom by v\u0161etko mohlo podlieha\u0165 meniacim sa n\u00e1zorom, mohlo by sa relativizova\u0165: dnes by n\u00e1m rozum povedal jeden n\u00e1zor, zajtra \u00faplne in\u00fd. A pr\u00edklon ku kolekt\u00edvnemu mysleniu, k akejsi kozmopolitnej, neosobnej v\u00edzii a uzn\u00e1vaniu \u0161t\u00e1tu ako cie\u013ea \u010dinnosti je ohrozen\u00fd t\u00fdm, \u010do sme za\u017e\u00edvali v posledn\u00fdch p\u00e4\u0165desiatich rokoch,\" pripom\u00edna Marek Kuchci\u0144ski.<\/li>\n<\/ul>\n\n\n\n<p>Na tomto mieste treba zd\u00f4razni\u0165, \u017ee i\u0161lo o stranu, ktor\u00e1 sa skuto\u010dne opierala o miestne \u0161trukt\u00fary, a tak vytv\u00e1rala program, ktor\u00fd sa menil na z\u00e1klade potrieb \u013eud\u00ed v men\u0161\u00edch mest\u00e1ch, nielen vo Var\u0161ave. D\u0148a 23. j\u00fala 1990, t. j. dva mesiace po vyhl\u00e1sen\u00ed, bola v Przemy\u015bli zriaden\u00e1 region\u00e1lna kancel\u00e1ria dohody o stredisku. Predsedn\u00edctvo tvorili: Jacek Borz\u0119cki, Bogus\u0142aw Dawnis, Zygmunt Grzesiak, Wojciech Kalinowski, Marek Kuchci\u0144ski, Wojciech Mikula, Pawe\u0142 Niemkiewicz, Robert Rybotycki, Andrzej Wyczawski.<\/p>\n\n\n\n<ul>\n<li>Porozumienie Centrum by sa malo premeni\u0165 na modern\u00fa stranu, ktor\u00e1 by zdru\u017eovala apolitick\u00e9 pr\u00fady demokratick\u00e9ho, \u013eudov\u00e9ho a liber\u00e1lno-konzervat\u00edvneho charakteru, zjednoten\u00e9 kres\u0165anskou hierarchiou hodn\u00f4t. To by sa malo odrazi\u0165 aj v n\u00e1zve Kres\u0165anskodemokratick\u00e1 aliancia stredu,\" nap\u00edsali signat\u00e1ri v \u00favode programov\u00e9ho uznesenia.<\/li>\n<\/ul>\n\n\n\n<p>Je fascinuj\u00face \u010d\u00edta\u0165 tento dokument. Najm\u00e4 vzh\u013eadom na s\u00fa\u010dasn\u00e9 zmeny. Medzi 15 bodmi sa objavil jeden: \"Komplexn\u00e1 re\u0161trukturaliz\u00e1cia syst\u00e9mu poistenia. Overte si rozhodnutia o udelen\u00ed grantu vydan\u00e9 \u013eu\u010fom, ktor\u00ed boli predt\u00fdm zamestnan\u00ed v apar\u00e1te komunistickej moci. Mnoh\u00ed z t\u00fdchto \"d\u00f4chodcov\" s\u00fa vo v\u00fdbornom zdravotnom stave, pracuj\u00fa v s\u00fakromnom hospod\u00e1rstve alebo v obchode, zn\u00e1sobuj\u00fa svoje pe\u0148a\u017en\u00e9 zdroje alebo \u017eij\u00fa parazitick\u00fdm \u017eivotom.<\/p>\n\n\n\n<p>A\u017e ke\u010f sa Pr\u00e1vo a spravodlivos\u0165 dostalo k moci samostatne s Marekom Kuchci\u0144sk\u00fdm ako predsedom Sejmu, mohlo by\u0165 prijat\u00e9 podobn\u00e9 uznesenie, ktor\u00e9 zbavovalo v\u00fdsad funkcion\u00e1rov komunistick\u00e9ho mocensk\u00e9ho apar\u00e1tu.<\/p>\n\n\n\n<p>Pre\u010do to bolo predt\u00fdm nere\u00e1lne? Tento proces dobre ilustruje ran\u00e1 hist\u00f3ria PC, ktor\u00fa m\u00f4\u017eeme op\u00edsa\u0165 cez prizmu miestnych \u0161trukt\u00far v Podkarpatskej Rusi. Vo febru\u00e1ri 1991 Region\u00e1lna kancel\u00e1ria Dohody o centre v Przemy\u015bli zriadila Ob\u010diansky v\u00fdbor pre slobodn\u00e9 vo\u013eby. Vyzvala ob\u010dianske v\u00fdbory a Przemy\u0161lsk\u00fa solidaritu, aby t\u00fato iniciat\u00edvu podporili. Za region\u00e1lnu kancel\u00e1riu PC podp\u00edsali Zygmunt Grzesiak a Bogus\u0142aw Dawnis. Koal\u00edciu ob\u010dianskych v\u00fdborov Jaroslawa a Przemy\u015bla zastupovali Marek Kuchci\u0144ski a Bronis\u0142aw Niemkiewicz. Ako sme si mohli pre\u010d\u00edta\u0165 sk\u00f4r, po\u010d\u00edta\u010d mal jasn\u00fd program. Bol v \u0148om priestor pre hospod\u00e1rstvo, ekol\u00f3giu, po\u013enohospod\u00e1rstvo, zdravotn\u00edctvo, zmeny v z\u00e1kone o kult\u00farnych in\u0161tit\u00faci\u00e1ch a po\u017eiadavka na previerky. V prv\u00fdch \u00faplne slobodn\u00fdch vo\u013eb\u00e1ch v roku 1991 z\u00edskalo Porozumienie Centrum 44 parlamentn\u00fdch kresiel. Nesk\u00f4r podporovala vl\u00e1du J\u00e1na Olszewsk\u00e9ho. V m\u00e1ji 1992 \u017eiada Przemy\u015bl PC o pred\u013a\u017eenie platnosti uznesenia po\u013esk\u00e9ho Sejmu o odhalen\u00ed agentov SB a UB. Chce zverejni\u0165 \"\u00fapln\u00fd zoznam d\u00f4vern\u00edkov, ktor\u00ed zast\u00e1vaj\u00fa zodpovedn\u00e9 funkcie vo vzdel\u00e1vac\u00edch in\u0161tit\u00faci\u00e1ch, \u0161t\u00e1tnych in\u0161tit\u00faci\u00e1ch, na pracovisk\u00e1ch a vo ved\u00facich politick\u00fdch, spolo\u010densk\u00fdch a kult\u00farnych organiz\u00e1ci\u00e1ch a v masm\u00e9di\u00e1ch\".<\/p>\n\n\n\n<p>\u017diadne skuto\u010dn\u00e9 preverovanie sa v\u0161ak neuskuto\u010dnilo. Olszewsk\u00e9ho vl\u00e1da padla. Wa\u0142\u0119sa sa postavil na stranu str\u00e1n, ktor\u00e9 si ne\u017eelali \u00fapln\u00e9 z\u00fa\u010dtovanie. Za\u010dal sa n\u00e1vrat postkomunistick\u00fdch s\u00edl k moci.<\/p>\n\n\n\n<p>Pakt stredu bol po\u010das nieko\u013ek\u00fdch nasleduj\u00facich rokov \u017eivotaschopnou opoz\u00edciou vo\u010di \u013eavicovo-liber\u00e1lnym zmen\u00e1m, ktor\u00e9 vz\u010fa\u013eovali \u00farady od skuto\u010dn\u00fdch probl\u00e9mov krajiny. PC politici zostali vern\u00ed svojim z\u00e1sad\u00e1m. Spojenectv\u00e1, ktor\u00e9 umo\u017enili politikom PC vr\u00e1ti\u0165 sa k moci v r\u00e1mci t\u00e1bora veden\u00e9ho AWS, v\u0161ak neboli z\u00e1rukou skuto\u010dnej syst\u00e9movej zmeny v krajine.<\/p>\n\n\n\n<ul>\n<li>Zatia\u013e najlep\u0161\u00ed recept na zjednotenie s\u00edl po\u013esk\u00e9ho stredu a pravice predstavili na za\u010diatku 21. storo\u010dia Jaroslaw a Lech Kaczynski. Na neznesite\u013en\u00fa nespravodlivos\u0165 a nedostatok poriadku v Po\u013esku reagovali projektom ve\u013ekej strany, ktorej n\u00e1zov mal doslova odpoveda\u0165 na ot\u00e1zku, \u010do Poliaci potrebuj\u00fa. Pr\u00e1vo a spravodlivos\u0165 vzniklo za\u010diatkom roka 2001 na vlne popularity Lecha Kaczy\u0144sk\u00e9ho. Vo vl\u00e1de volebnej akcie Solidarita p\u00f4sobil ako minister spravodlivosti a gener\u00e1lny prokur\u00e1tor. Strana Pr\u00e1vo a spravodlivos\u0165, ktor\u00fa spo\u010diatku viedol Lech Kaczy\u0144ski, pri\u0165ahovala \u013eud\u00ed z kruhov AWS, Porozumienie Centrum, Konzervat\u00edvnej a \u013eudovej strany, Kres\u0165anskej n\u00e1rodnej \u00fanie, KPN, ro\u013en\u00edckych organiz\u00e1ci\u00ed a Po\u013esk\u00e9ho hnutia obnovy. D\u00f4le\u017eit\u00e9 je, \u017ee r\u00fdchlo r\u00e1stol po\u010det \u013eud\u00ed, ktor\u00ed predt\u00fdm nepatrili k \u017eiadnej politickej strane. Kres\u0165ansk\u00ed a n\u00e1rodn\u00ed demokrati sa spojili v Pi\u0142sudsk\u00e9ho pr\u00fade s konzervat\u00edvnou identitou. N\u00e1\u0161 program sme nevytv\u00e1rali v eklektickom zmysle, ale vyu\u017eili sme prvky na vybudovanie novej kvality. Od roku 2003 je predsedom strany Jaros\u0142aw Kaczy\u0144ski. Na 2. zjazde strany Pr\u00e1vo a spravodlivos\u0165 v Lod\u017ei v j\u00fani 2006 bol op\u00e4tovne zvolen\u00fd za predsedu strany,\" spom\u00edna na tie \u010dasy Marek Kuchci\u0144ski.<\/li>\n<\/ul>\n\n\n\n<p>Tento pr\u00edbeh sa teda uzatv\u00e1ra do kruhu. A\u017e teraz sa realizuj\u00fa po\u017eiadavky, ktor\u00e9 \u013eud\u00ed tak vzru\u0161ovali v 90. rokoch 20. storo\u010dia. Teraz m\u00f4\u017eu regi\u00f3ny ako Podkarpatsko prostredn\u00edctvom svojich z\u00e1stupcov v org\u00e1noch strany Pr\u00e1vo a spravodlivos\u0165 (PiS) a v Sejme ovplyv\u0148ova\u0165 politick\u00e9 zmeny v krajine. Zmluva o stredisku bola \u0161truktur\u00e1lnym za\u010diatkom...<\/p>\n\n\n\n<p><em>Marta Olejnik<\/em><\/p>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-1 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex\">\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-3.jpg\"><img fetchpriority=\"high\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"714\" data-id=\"5324\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-3.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5324\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-3.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-3-300x209.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-3-768x536.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-3-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-4.jpg\"><img decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"728\" data-id=\"5322\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-4.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5322\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-4.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-4-300x213.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-4-768x546.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-4-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-5.jpg\"><img decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"695\" data-id=\"5319\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-5.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5319\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-5.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-5-300x204.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-5-768x521.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-5-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-6.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"694\" data-id=\"5325\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-6.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5325\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-6.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-6-300x203.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-6-768x521.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-6-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><figcaption class=\"wp-element-caption\">\u201eWybory parlamentarne w 1991 r. Kandydaci Porozumienia Obywatelskiego Centrum w wojew\u00f3dztwie przemyskim i kro\u015bnie\u0144skim\u201d. Od prawej stoj\u0105 koledzy z Przemy\u015bla: Zygmunt Grzesiak (szef sztabu), \u00a0Bogus\u0142aw Dawnis, Marek Basta, Stanis\u0142aw Paluch. Dalej: Tadeusz G\u00f3rczyk (Jas\u0142o), Jan Kowal (Cieszan\u00f3w), Kazimierz Poniatowski (Jas\u0142o), Witold Lechowski (Jas\u0142o), Micha\u0142 Drozdek (Warszawa), Wieslaw Dyrda (Krosno), Kazimierz Kornasiewicz (\u201eOjcowizna\u201d), Stanis\u0142aw Hajnus (Jaros\u0142aw), Andrzej Radwa\u0144ski (Sanok), Tomasz Lenar (Przeworsk).<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-7.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"644\" data-id=\"5320\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-7.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5320\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-7.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-7-300x189.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-7-768x483.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-7-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-8.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"743\" data-id=\"5326\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-8.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5326\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-8.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-8-300x218.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-8-768x557.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-8-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-9.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"660\" data-id=\"5323\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-9.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5323\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-9.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-9-300x193.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-9-768x495.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-9-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><figcaption class=\"wp-element-caption\">Konferencja prasowa Lecha Kaczy\u0144skiego w trakcie kampanii do parlamentu, Rzesz\u00f3w, lato 2001 r. Na zdj\u0119ciu: Marek Kuchci\u0144ski, Anna Kami\u0144ska, Lech Kaczy\u0144ski,<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-10.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"668\" data-id=\"5321\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-10.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5321\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-10.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-10-300x196.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-10-768x501.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-10-18x12.jpg 18w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><\/figure>\n<\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-2 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex\">\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/17CZER1.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"768\" data-id=\"5012\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/17CZER1-1024x768.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5012\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/17CZER1-1024x768.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/17CZER1-300x225.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/17CZER1-768x576.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/17CZER1-16x12.jpg 16w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/17CZER1.jpg 1400w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><figcaption class=\"wp-element-caption\">D\u0148a 17. j\u00fana 1990 sa v s\u00eddle PTK uskuto\u010dnilo stretnutie s Jaros\u0142awom Kaczy\u0144sk\u00fdm a Przemyslawom H\u0144iedziewiczom. Bolo to prv\u00e9 otvoren\u00e9 organiza\u010dn\u00e9 stretnutie Dohody o stredisku v Przemy\u0161lskom vojvodstve.<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Pierwsze-zdjecie-jest-ze-spotkania-z-Jaroslawem-Kaczynskim-w-Przemyslu-chyba-w-1992.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"691\" data-id=\"5011\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Pierwsze-zdjecie-jest-ze-spotkania-z-Jaroslawem-Kaczynskim-w-Przemyslu-chyba-w-1992-1024x691.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5011\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Pierwsze-zdjecie-jest-ze-spotkania-z-Jaroslawem-Kaczynskim-w-Przemyslu-chyba-w-1992-1024x691.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Pierwsze-zdjecie-jest-ze-spotkania-z-Jaroslawem-Kaczynskim-w-Przemyslu-chyba-w-1992-300x203.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Pierwsze-zdjecie-jest-ze-spotkania-z-Jaroslawem-Kaczynskim-w-Przemyslu-chyba-w-1992-768x518.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Pierwsze-zdjecie-jest-ze-spotkania-z-Jaroslawem-Kaczynskim-w-Przemyslu-chyba-w-1992-18x12.jpg 18w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Pierwsze-zdjecie-jest-ze-spotkania-z-Jaroslawem-Kaczynskim-w-Przemyslu-chyba-w-1992.jpg 1400w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><figcaption class=\"wp-element-caption\"> Stretnutie s Jaros\u0142awom Kaczy\u0144sk\u00fdm v Przemy\u015bli, 1992.<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/To-spotkanie-chyba-bylo-poczatkiem-1993-r.-autorami-ksiazki-podpisywanej-przez-Jaroslawa-Kaczynskiego-sa-Jacek-Kurski-i-Piotr-Semka..jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"768\" height=\"1024\" data-id=\"5013\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/To-spotkanie-chyba-bylo-poczatkiem-1993-r.-autorami-ksiazki-podpisywanej-przez-Jaroslawa-Kaczynskiego-sa-Jacek-Kurski-i-Piotr-Semka.-768x1024.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5013\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/To-spotkanie-chyba-bylo-poczatkiem-1993-r.-autorami-ksiazki-podpisywanej-przez-Jaroslawa-Kaczynskiego-sa-Jacek-Kurski-i-Piotr-Semka.-768x1024.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/To-spotkanie-chyba-bylo-poczatkiem-1993-r.-autorami-ksiazki-podpisywanej-przez-Jaroslawa-Kaczynskiego-sa-Jacek-Kurski-i-Piotr-Semka.-225x300.jpg 225w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/To-spotkanie-chyba-bylo-poczatkiem-1993-r.-autorami-ksiazki-podpisywanej-przez-Jaroslawa-Kaczynskiego-sa-Jacek-Kurski-i-Piotr-Semka.-9x12.jpg 9w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/To-spotkanie-chyba-bylo-poczatkiem-1993-r.-autorami-ksiazki-podpisywanej-przez-Jaroslawa-Kaczynskiego-sa-Jacek-Kurski-i-Piotr-Semka..jpg 1050w\" sizes=\"(max-width: 768px) 100vw, 768px\" \/><\/a><figcaption class=\"wp-element-caption\">Jaroslaw Kaczynski (jeden z autorov) podpisuje svoju knihu \"Lewy Czerwcowy\" na stretnut\u00ed v Przemy\u015bli, 1993.<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Zdj-z-1992.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"611\" data-id=\"5009\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Zdj-z-1992-1024x611.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5009\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Zdj-z-1992-1024x611.jpg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Zdj-z-1992-300x179.jpg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Zdj-z-1992-768x458.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Zdj-z-1992-18x12.jpg 18w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/Zdj-z-1992.jpg 1400w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><figcaption class=\"wp-element-caption\">1992 r.<\/figcaption><\/figure>\n<\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-gallery has-nested-images columns-default is-cropped wp-block-gallery-3 is-layout-flex wp-block-gallery-is-layout-flex\">\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-1-1.jpg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"768\" height=\"1024\" data-id=\"5329\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-1-1.jpg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5329\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-1-1.jpg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-1-1-225x300.jpg 225w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-1-1-9x12.jpg 9w\" sizes=\"(max-width: 768px) 100vw, 768px\" \/><\/a><\/figure>\n\n\n\n<figure class=\"wp-block-image size-large\"><a href=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-2-1.jpeg\"><img loading=\"lazy\" decoding=\"async\" width=\"1024\" height=\"820\" data-id=\"5330\" src=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-2-1.jpeg\" alt=\"\" class=\"wp-image-5330\" srcset=\"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-2-1.jpeg 1024w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-2-1-300x240.jpeg 300w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-2-1-768x615.jpeg 768w, https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/wp-content\/uploads\/2022\/11\/PC-2-1-15x12.jpeg 15w\" sizes=\"(max-width: 1024px) 100vw, 1024px\" \/><\/a><\/figure>\n<\/figure>","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>32 lata temu Jaros\u0142aw Kaczy\u0144ski wo\u0142a\u0142: \u201eCzas na zmiany\u201d. W\u00f3wczas powsta\u0142o Porozumienie Centrum. Potrzeba by\u0142o kolejnych ponad dw\u00f3ch dekad, \u017ceby cz\u0119\u015b\u0107 z jego postulat\u00f3w mog\u0142a zosta\u0107 zrealizowana. Trudno dzi\u015b jednoznacznie oceni\u0107 tamte czasy. Gdy patrzymy na nie z perspektywy zbieranych latami do\u015bwiadcze\u0144, widzimy rozmiar z\u0142a. Tak, z\u0142a, kt\u00f3re toczy\u0142o kraj, kt\u00f3ry z pozoru wyzwala\u0142 si\u0119 [&hellip;]<\/p>","protected":false},"author":5,"featured_media":5009,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[19],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2559"}],"collection":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/users\/5"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=2559"}],"version-history":[{"count":18,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2559\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":7018,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/2559\/revisions\/7018"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/media\/5009"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=2559"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=2559"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/archiwumwolnosci.pl\/sk\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=2559"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}